Wraz z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej przypominamy, że od 5 września br. w zawieranych przez obiekty umowach, należy uwzględniać parametry dostępności.

Ustawa z dn. 19 lipca 2019r. (Dz.U. 2020 poz. 1062), jest systemowym zobowiązaniem podmiotów publicznych do zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. 5 września 2021r. wszedł obowiązek uwzględniania dostępności w określonym zakresie i dotyczy także podmiotów innych niż publiczne, w przypadku gdy zawierają one umowę z podmiotem publicznym na realizację zadań, lub zamówień publicznych.

Zgodnie z Art. Ust. 3 ustawy, w przypadku zlecania lub powierzania, na podstawie umowy, realizacji zadań publicznych finansowanych z udziałem środków publicznych, lub udzielania zamówień publicznych podmiotom innym niż podmioty publiczne, podmiot publiczny jest zobowiązany do określenia w treści umowy warunków służących zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w zakresie tych zadań publicznych, uwzględniając minimalne wymagania, p których mowa w art. 6.

Z kolei art. 5 ust. 2 ustawy stanowi, ze w przypadku gdy podmiot inny niż publiczny realizuje na podstawie umowy z podmiotem publicznym zadanie finansowane ze środków publicznych, ma obowiązek zapewnienia dostępności w zakresie objętym umową.

Oba przepisy łącznie wskazują, że w sytuacji, gdy za zlecone zadanie opłaca się środkami publicznymi, zamówienia powinny określać warunki do zapewnienia dostępności w takim zakresie, jaki jest możliwy, wykonalny i uzasadniony.


Małgorzata Jarosińska-Jedynak sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, wyjaśnia interpretację na podstawie jednego z przykładów zastosowania zapisów ustawy: Organizacja pozarządowa (lub inny podmiot prywatny) otrzymuje z budżetu gminy środki na prowadzenie dodatkowych zajęć edukacyjnych dla dzieci. Zgodnie z ustawą podmiot ten zobowiązany jest do zapewnienia dostępności zajęć dla dzieci ze szczególnymi potrzebami – stosując rozwiązania architektoniczne, komunikacyjne, lub cyfrowe, określone w art. 6 ustawy. Zaś obowiązkiem podmiotu przekazującego środki publiczne jest szczegółowe określenie w umowie warunków, które organizacja musi spełnić, aby zadanie zostało zrealizowane w sposób dostępny.

Jak podaje Małgorzata Jarosińska-Jedynak – w powyższym przykładzie chodzi o to, aby uniknąć sytuacji, w której np. dziecko głuche, niedowidzące, czy poruszające się na wózku, nie będzie mogło wziąć udziału w tych zajęciach z powodu niedostępności miejsca, lub sposobu prowadzenia zajęć. Tak więc w umowie podmiot publiczny powinien wskazać m.in., że organizacja zajęć musi odbywać się w miejscu spełniającym wymagania określone w art. 6 ust. 1 ustawy, a informacje na temat zajęć powinny być udzielane z uwzględnieniem wymagać, o których mowa w art. 6 ust. 2 i 3 ustawy.


Podsumowując: wszystkie realizowane ze środków publicznych działania, muszą być realizowane z uwzględnieniem warunków dostępności, przy czym warunki powinny być określone w umowach w sposób adekwatny do zakresu danego zadania, bądź zamówienia. Nie jest więc wymagane, aby podmiot niepubliczny związany umową z podmiotem publicznym realizując wszystkie swoje działania, spełniał wymagania określone w art. 6 ustawy. Powinien jednak zapewnić dostępność w tym zakresie, jakiego dotyczy dane zadanie w oparciu o stosowne przepisy ustawy.

Warto zwrócić uwagę, że podmiot publiczny, który nakłada na podmiot niepubliczny obowiązki wynikające z ustawy o dostępności, powinien zaplanować wysokość środków, aby podmiot związany zapisami umowy nie musiał angażować dodatkowych zasobów finansowych na ten cel. Winien także uwzględnić możliwość weryfikacji przez podmiot niepubliczny faktycznego wykonania w tym zakresie umowy.

Zwracamy uwagę, że powyższa interpretacja przepisów w/w ustawy ukazuje iż wymagania w zakresie dostępności powinny być szeroko stosowane przy wydatkowaniu środków publicznych. Oznacza to konieczność umieszczania stosownych zapisów w umowach z wykonawcami, niezależnie od tego, czy są one skutkiem procedury zamówień publicznych, czy też innych, wydatkowanych ze środków publicznych.