Dla większości pływalni zbliża się okres przetargowy. Osoby odpowiedzialne za zaopatrzenie obiektów w środki dezynfekcyjne (zarówno do uzdatniania wody, jak i do czyszczenia powierzchni) często stają przed dylematem, w jaki sposób skonstruować Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: SIWZ) tak, aby wykonawcy zaoferowali towar o wymaganej jakości w niskiej cenie.

Dużą pomocą zarówno w przygotowywaniu SIWZ, jak i w późniejszej weryfikacji ofert, stanowi Rejestr Produktów Biobójczych (dalej: RPB). Jest to wykaz publikowany na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (dalej: URPL) pod adresem internetowym: http://bip.urpl.gov.pl/produkty-biobojcze/. Podlega on comiesięcznej aktualizacji.

W Rejestrze zamieszczono wszystkie produkty biobójcze dopuszczone aktualnie do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 4 w zw. z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (t.j. Dz.U. z 2007 nr 39 poz. 252 ze zm.) produkty przeznaczone do dezynfekcji muszą bowiem posiadać stosowne pozwolenie Ministra Zdrowia lub Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (od 1 maja 2011 r.). Produkt, na który wydano takie pozwolenie z urzędu jest wpisywany do Rejestru Produktów Biobójczych.

RPB składa się z 11 sekcji:
- Nr pozwolenia na obrót i data wydania
- Nazwa produktu biobójczego
- Nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego
- Nazwa i adres wytwórcy produktu biobójczego
- Chemiczna nazwa substancji czynnej (lub inna pozwalająca na ustalenie tożsamości substancji czynnej), jej zawartość w produkcie oraz nazwa i adres wytwórcy
- Rodzaj i postać użytkowa produktu i jego przeznaczenie
- Rodzaj opakowania
- Zakres obrotu i stosowania
- Rodzaj produktu biobójczego (kategoria i grupa)
- Okres ważności produktu biobójczego
- Termin ważności pozwolenia

Oceniając środek dezynfekcyjny pod względem przydatności jego zastosowania, osoby nadzorujące pływalnie powinny przede wszystkim sprawdzić, czy dany produkt występuje w RPB. Gdy brak jest wpisu do Rejestru, oznacza to, że produkt nie może być stosowany i wprowadzany do obrotu na terytorium RP, jako produkt biobójczy, bo nie posiada ważnego pozwolenia. Okoliczność ta jest weryfikowana rutynowo podczas kontroli inspekcji sanitarnej. Brak pozwolenia stanowi również podstawę do odrzucenia przez zamawiającego oferty wykonawcy, jeśli przedmiotem zamówienia są środki biobójcze (dezynfekcyjne).

Drugim ważnym elementem podlegającym weryfikacji powinna być zawartość substancji czynnej. W produktach do dezynfekcji powierzchni, wskaźnik ten nie zawsze jednak pozwala w pełni ocenić wydajność produktu, bowiem w jego skład, oprócz substancji czynnej, wchodzą również inne dodatki, które zmniejszają lub zwiększają wydajność. W celu oceny wydajności można posłużyć się ulotką informacyjną produktu lub jego etykietą. W świetle art. 44 ustawy o produktach biobójczych treść takiej etykiety (ulotki) podlega ocenie przez Ministra Zdrowia lub Prezesa URPL i stanowi element pozwolenia na obrót. W jej treści można odszukać zapis, w jakim stężeniu produkt wykazuje działanie bakteriobójcze, grzybobójcze, czy glonobójcze (dezynfekujące). Dopiero uwzględnienie powyższych informacji pozwala ocenić, czy dany produkt (sprzedawany przeważnie w formie koncentratu) będzie odpowiednio wydajny i tańszy od innych zaoferowanych.

Przykładowa sytuacja hipotetyczna:

Zamawiający planuje zakup środka dezynfekującego w ilości 10 l.
Wykonawca A oferuje środek X w cenie 10 zł/l o stopniu rozcieńczenia 1:10
Wykonawca B oferuje środek Y w cenie 6 zł/l o stopniu rozcieńczenia 1:2

Środek: X
Cena Jednostkowa: 10 zł/l
Wartość Zamówienia: 100 zł
Ilość otrzymanego roztworu roboczego: 110 l
Cena jednostkowa roztworu roboczego: 0,91 zł/l

Środek: Y
Cena Jednostkowa: 6 zł/l
Wartość Zamówienia: 60 zł
Ilość otrzymanego roztworu roboczego:30 l
Cena jednostkowa roztworu roboczego: 2 zł/l

W powyższym przykładzie biorąc pod uwagę tylko wartość zamówienia, Zamawiający dokonuje wyboru środka Y, tym samym kupuje środek o znacznie droższym sposobie stosowania. Aby osiągnąć taką sama wydajność (jak w przypadku środka X), Zamawiający będzie zmuszony dokupić dodatkowo 26,6 l środka Y za kwotę 159,6 zł, co oznacza, że wyda 219,6 zł zamiast 100 zł.

Trzecim ważnym zagadnieniem jest sprawdzenie rodzaju i postaci użytkowej produktu oraz jego przeznaczenia. Zdarza się bowiem, że firmy zachwalają swój produkt jako środek "na wszystko" (niszczący bakterie, grzyby, glony itp.). Po sprawdzeniu w RPB okazuje się natomiast, że Minister Zdrowia / Prezes URPL stwierdził (po przeanalizowaniu w toku postępowania rejestracyjnego badań skuteczności wykonanych przez niezależne akredytowane laboratoria) np. jedynie działanie glonobójcze produktu.

Czwartym zagadnieniem, na które warto zwrócić uwagę jest kategoria i przeznaczenie produktu biobójczego. Na krytych pływalniach mogą być stosowane środki biobójcze (dezynfekujące) posiadające pozwolenie Ministra Zdrowia na obrót środkiem biobójczym w odpowiedniej kategorii i grupie produktowej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie kategorii i grup produktów biobójczych według ich przeznaczenia.

Kategoria I. Produkty dezynfekujące i produkty biobójcze o ogólnym zastosowaniu:

Grupa 1. Produkty biobójcze do higieny człowieka.
Produkty tej grupy są produktami biobójczymi stosowanymi do utrzymywania higieny człowieka.
Grupa 2. Produkty dezynfekujące do użytku prywatnego i publicznego oraz inne produkty biobójcze.
Produkty stosowane do dezynfekcji powietrza, powierzchni, materiałów, wyposażenia oraz mebli, które nie mają kontaktu z żywnością lub środkami żywienia zwierząt, oraz produkty glonobójcze. Produkty te przeznaczone są do stosowania w miejscach prywatnych, publicznych (włącznie ze szpitalami) i w przemyśle.
Stosowane są one m.in. do dezynfekcji:
- wody w basenach kąpielowych, akwariach i innych zbiornikach,
- w systemach klimatyzacyjnych,
- ścian i podłóg pomieszczeń w placówkach związanych z ochroną zdrowia i w innych instytucjach,
- toalet chemicznych, ścieków, odpadów medycznych,
- gleby lub innych materiałów (np. nawierzchni placów gier i zabaw).
Grupa 4. Produkty stosowane do dezynfekcji powierzchni mających kontakt z żywnością i środkami żywienia zwierząt.
Produkty używane do dezynfekcji wyposażenia, pojemników, naczyń i sprzętów kuchennych, powierzchni i rurociągów związanych z produkcją, transportem, przechowywaniem lub spożywaniem żywności, środków żywienia zwierząt lub napojów (łącznie z wodą przeznaczoną do spożycia) przeznaczonych dla ludzi i zwierząt.
Grupa 5. Produkty stosowane do dezynfekcji wody przeznaczonej do spożycia.
Produkty stosowane do dezynfekcji wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i zwierzęta.

Podsumowując, produkty do dezynfekcji powierzchni basenowych powinny być zarejestrowane w kat. I gr. 2. Produkty zarejestrowane jedynie w gr. 4 - mogą być używane na pływalniach tylko do dezynfekcji powierzchni mających kontakt z żywnością, np. stolików w kawiarenkach itp. Dobrze jest, gdy produkty mają rejestrację w obydwu tych grupach jednocześnie. Nie ma potrzeby w takim wypadku sporządzać osobnych planów higieny i ogranicza się ilość środków czyszczących, co ma istotne znaczenie dla personelu zajmującego się utrzymaniem czystości.

Produkty do dezynfekcji wody basenowej muszą posiadać rejestrację w kat. I gr. 2. Jeśli Zamawiający chce, aby zaoferować mu czystsze środki, może wymagać dodatkowo też rejestracji w kat. I gr 5. W tym przypadku wiadomo, że taki środek został dopuszczony do dezynfekcji wody przeznaczonej do spożycia. Warto zauważyć, że środki glonobójcze będą posiadały rejestrację tylko w kat. I gr 2.

Piątym zagadaniem jest sprawdzenie rodzaju opakowania produktu biobójczego. Często bowiem produkty dopuszczone są do obrotu w opakowaniach niedostosowanych do potrzeb zamawiającego. W pozwoleniu może być np. wymieniona jedynie cysterna samochodowa lub paleto pojemnik, bez innego rodzaju opakowania. W takim przypadku, pływalnia musiałaby odbierać produkt w bardzo dużych pojemnikach. Zakup produktu w opakowaniu nie wymienionym w treści pozwolenia i rejestrze, jest naruszeniem prawa i może prowadzić, np. do nakazu utylizacji tak zakupionych środków.

Kolejną rzeczą, którą należy zweryfikować jest ważność produktu biobójczego. Nie można bowiem używać produktu po upływie jego ważności. Takie postępowanie naraża pływalnie na wzięcie odpowiedzialności za wszelkie zdarzenia wynikające ze nieodpowiedniego stosowania środków biobójczych.

Należy również pamiętać, iż zamawiający nie może dla środków dezynfekujących żądać przedstawienia innych rodzajów certyfikatów, atestów niż wymagane prawem pozwolenia. Zgodnie z wyrokiem KIO z dnia 14 czerwca 2007 roku (UZP/ZO/0-672/07):
"Obowiązujące przepisy ustawy z dnia 13 września 2002r. o produktach biobójczych (Dz. U. nr 175, poz. 1433) stanowią w art. 4, iż w obrocie i stosowaniu na terytorium RP mogą znajdować się tylko te produkty biobójcze, na które zostało wydane pozwolenie na obrót oraz sklasyfikowane, opakowane i oznakowane zgodnie z wymaganiami tejże ustawy." Celem tej regulacji jest zapobieganie zagrożeniom zdrowia ludzi, zwierząt i zagrożeniom środowiska, które mogą być wynikiem działania produktów biobójczych - art. 1 ust 2 powoływanej ustawy. Ustawa ta nie przewiduje żadnych innych niezależnych laboratoriów, które mogłyby przedstawiać atesty czy też opinie odnośnie wprowadzanych do obrotu produktów biobójczych. Tak więc, jedynie uprawnionym do wydania decyzji o wprowadzeniu produktu do obrotu jest Minister Zdrowia."

Podsumowując można śmiało stwierdzić, iż RPB jest olbrzymią pomocą dla osób zajmujących się zaopatrzeniem pływalni w środki dezynfekcyjne. Pozwala nie tylko odpowiednio skonstruować treść SIWZ, lecz także rzetelnie zweryfikować, czy zaoferowane produkty spełniają stawiane im wymagania jakościowe oraz prawne warunki wprowadzania do obrotu.